Zaak over de WOZ-cap – recht op eigendom versus recht op huisvesting
In oktober 2023 werd de Nederlandse Staat gedagvaard door de Stichting Fair Huur voor Verhuurders (hierna: “Fair Huur”). Fair Huur is een belangenorganisatie voor particuliere verhuurders. PILP treedt in deze zaak op voor de Woonbond, een belangenorganisatie voor huurders en woningzoekenden. De Woonbond heeft zich in de procedure tussen Fair Huur in de Staat gevoegd als derde partij.
De WOZ-cap
In deze procedure richt Fair Huur zich op de “WOZ-cap”. De WOZ-cap is een instrument van huurprijsbescherming, dat ertoe dient om de excessieve huurprijzen in de vrije sector enigszins te beteugelen en huurwoningen in Nederland betaalbaarder te maken. Het zorgt ervoor de WOZ-waarde minder bepalend is bij het vaststellen van de maximale huurprijs.
Om de maximale huurprijs te berekenen wordt in Nederland gebruik gemaakt van een puntensysteem. De WOZ-waarde van een woning heeft invloed op het aantal punten dat een woning krijgt toebedeeld: hoe hoger de WOZ-waarde, hoe meer punten. Het aantal punten bepaalt of een woning wel of niet in de vrije sector valt. Nu de WOZ-waarde de afgelopen jaren op veel plekken sterk is gestegen, stegen ook de maximale huurprijzen, waardoor huurwoningen steeds minder betaalbaar werden. Om deze ontwikkeling tegen te gaan heeft de wetgever (onder andere) de WOZ-cap ingesteld.
Stichting Fair huur
Fair Huur heeft als eisende partij de Staat gedagvaard in een collectieve actieprocedure. Fair Huur stelt dat de WOZ-cap inbreuk maakt op de eigendomsrechten van de particuliere huiseigenaren, en daarmee strijdig is met artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM (het recht op bescherming van eigendom). Daarnaast zou de WOZ-cap het discriminatieverbod schenden, omdat woningcorporaties niet in gelijke mate geraakt zouden worden door de maatregel als particuliere verhuurders. Fair Huur vordert in de eerste plaats dat de WOZ-cap onverbindend verklaard wordt.
De Woonbond
De Woonbond treedt op als belangenbehartiger voor huurders en woningzoekenden, en zet zich in voor betaalbare huren en goede woningen in leefbare wijken. De Woonbond is het niet een met de stellingen van Fair Huur. Daarom heeft de Woonbond de rechtbank verzocht zich, als belangenbehartiger, aan de zijde van de Staat te mogen voegen in deze rechtszaak. De rechtbank heeft de voeging van de Woonbond toegestaan. De Woonbond treedt in deze procedure dus op als derde partij.
Recht op huisvesting als fundamenteel mensenrecht
De Woonbond voert in deze procedure aan dat het recht op huisvesting een fundamenteel mensenrecht is dat de onder andere is vastgelegd in artikel 22 van de Grondwet. Toewijzing van de vorderingen van Fair Huur zou een stap terug betekenen in de realisatie van het recht op huisvesting. Daarnaast is de WOZ-cap volgens de Woonbond een maatregel in het algemeen belang, en zou dat belang moeten prevaleren over de belangen van particuliere verhuurders.
