Woensdag 26 februari 2020 wordt de Nederlandse staat gedagvaard vanwege etnisch profileren door de Koninklijke Marechaussee. Eisers – twee individuele burgers, Amnesty International, Controle Alt Delete, antidiscriminatiebureau RADAR en PILP – vragen de rechter om een grens te trekken en een einde te maken aan discriminerende grenscontroles. De Koninklijke Marechaussee handelt in strijd met de mensenrechten en het Nederlands recht. Eisers hebben de afgelopen jaren dit probleem geagendeerd en aangedrongen op maatregelen tegen etnisch profileren. Zonder resultaat. Daarom stappen zij vandaag naar de rechter.
Koninklijke Marechaussee discrimineert
Bij grenscontroles selecteren marechaussees mensen onder meer op grond van hun uiterlijk voorkomen, huidskleur, of afkomst (etniciteit). Dit bepaalt mede of iemand wel of niet uit de rij wordt gehaald. Ook hanteert de Koninklijke Marechaussee algemene risicoprofielen waarin etniciteit voorkomt, zoals mannen die snel lopen, goed gekleed zijn en die er ‘niet Nederlands’ uit zouden zien. Dit is etnisch profileren. Dat is een vorm van discriminatie die in strijd is met de mensenrechten en het Nederlands recht en is dus verboden.
Regering beschermt burgers niet tegen discriminatie
De minister van Defensie en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid zijn verantwoordelijk voor grenscontroles door de Koninklijke Marechaussee. Zij zijn van mening dat etniciteit in combinatie met andere kenmerken een rol mag spelen bij grenscontroles. Daarmee staan zij toe dat de Koninklijke Marechaussee burgers discrimineert. Dat is schadelijk voor de burgers die dat treft, draagt bij aan stigmatisering van etnische minderheden, tast het vertrouwen in de overheid aan en blijkt niet effectief bij de bestrijding van criminaliteit.
Eisers vragen de rechter om een grens te trekken
Amnesty International, Controle Alt Delete, RADAR, PILP en de individuele burgers hebben de regering herhaaldelijk gewezen op de schadelijke effecten van etnisch profileren. Ook internationale toezichthouders op mensenrechten wijzen de Nederlandse staat al jaren op haar plicht om burgers tegen discriminatie te beschermen en etnisch profileren te voorkomen. De twee burgers die eiser zijn in deze zaak hebben geklaagd bij de Koninklijke Marechaussee en de Nationale ombudsman, maar dit leidde niet tot wezenlijke verbeteringen. Met deze rechtszaak vragen de eisers aan de rechter om een grens te trekken en de staat te verbieden dat de Koninklijke Marechaussee etniciteit gebruikt bij selectiebeslissingen en in risicoprofielen voor grenscontroles.
