Op 18 maart 2024 publiceerde Civil Liberties Union for Europe (Liberties) haar jaarlijkse Rule of Law rapport. ‘De rechtsstaat in de EU is in 2023 verder verslechterd doordat regeringen de wettelijke en democratische controlemechanismen verder hebben verzwakt’, zo blijkt uit dit rapport. Beperkingen op het recht op vreedzaam protest zijn aanzienlijk toegenomen, maar worden in veel gevallen alleen selectief toegepast op pro-Palestijnse en klimaatprotesten. Het volledige rapport is hier beschikbaar.
In de vijfde editie sinds 2019 identificeert het rapport de meest opvallende schendingen van justitie, corruptie, mediavrijheid, veiligheid van journalisten, checks and balances, burgerlijke ruimte en systemische mensenrechtenproblemen in de Europese Unie in 2023. De uitgebreide analyse, een samenwerking van 37 mensenrechtenorganisaties die 19 EU-landen bestrijken, is de meest diepgaande ‘schaduwrapportage’ over de rechtsstaat tot nu toe door een onafhankelijk netwerk van burgerlijke vrijheden. De Europese Commissie neemt deze bevindingen mee in haar jaarlijkse monitoring van de rechtsstaat, wat de internationale relevantie van het rapport bevestigt.
Liberties publiceerde ook een landenrapport specifiek voor Nederland. Het rapport benadrukt dat het recht om te demonstreren ook in Nederland onder druk staat. Het gebruik van politiegeweld blijkt een zorgwekkende trend en gemeenten leggen organisatoren van protesten regelmatig beperkingen of voorwaarden op die niet in verhouding staan tot de omvang van de protesten.
Over Liberties
De Civil Liberties Union for Europe (Liberties) is een in Berlijn gevestigd netwerk voor burgerlijke vrijheden met lidorganisaties in 19 landen van de EU die campagne voeren op het gebied van mensenrechten en digitale rechten, waaronder de rechtsstaat, mediavrijheid, burgerlijke ruimte, SLAPP’s, privacy, gerichte reclame, AI en massasurveillance.
Vanaf 1 januari 2024 is PILP aangesloten als nieuwe lidorganisatie van Liberties.
