Waarom is dit memo opgesteld?
Het PILP-NJCM is door een actiegroep om advies gevraagd: welke negatieve gevolgen zou het deelnemen aan een protest of een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid kunnen hebben voor mensen met een verblijfsvergunning? Het PILP-NJCM heeft hierop een memo opgesteld over dit onderwerp. Het memo (in de Engelse taal) is hier te lezen.
Dit kleine juridische onderzoek sluit goed aan bij de werkzaamheden van het PILP-NJCM voor het dossier over het recht op betoging.
De kern van het memo
Het is belangrijk om te benadrukken dat het recht op betoging aan iedereen toekomt; ook aan mensen die rechtmatig verblijven in Nederland op grond van een verblijfsvergunning.
Het recht op betoging omvat ook burgerlijke ongehoorzaamheid bij demonstraties. Ook dit soort acties zijn dus mensenrechtelijk beschermd, onder andere op grond van artikel 11 van het Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Dat betekent niet dat er tijdens dit soort acties geen strafbare feiten gepleegd kunnen worden. Als je onderdeel bent van aan een protest dat uit de hand loopt of van een actie waarbij de wet overtreden wordt, kan dat juridische gevolgen hebben, zoals een boeteoplegging of vervolging.
Maar wat betekent dat nu voor mensen met een verblijfsvergunning? Die kunnen dezelfde strafrechtelijke gevolgen ondervinden. In uitzonderlijke gevallen kunnen zij ook nog eens vreemdelingenrechtelijke gevolgen ondervinden.
Het moet dan wel gaan om misdrijven die gepleegd zouden zijn. In dat geval zou de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), na het nemen van enkele andere juridische drempels, negatief kunnen besluiten. De genoemde negatieve besluiten kunnen een intrekking, weigering om te verlengen of afwijzing van een aanvraag van een verblijfsvergunning inhouden.
Er bestaat op dit moment echter een erg klein risico op deze negatieve besluiten. In de recente rechtspraak zijn geen voorbeelden terug te vinden van strafrechtelijke veroordelingen in deze context die zouden kunnen leiden tot beëindiging van rechtmatige verblijf.
Over het algemeen zal het enkel deelnemen aan een vreedzame demonstratie nooit gevolgen hebben voor je verblijfsvergunning.
Bij protesten waarbij de wet overtreden wordt en burgerlijke ongehoorzaamheidsacties, zal dit ook verblijfsrechtelijk, voor zover wij kunnen zien, in de praktijk in de meeste gevallen geen gevolgen hebben.
Dit memo kan echter niet voor demonstranten de toekomst voorspellen; de besluiten die de IND kan nemen zijn dan ook afhankelijk zijn van de strafbare gedragingen, de vervolgingsprioriteiten, de opgelegde straf/maatregelen en de verblijfsduur van ieder individu.